کاربرد هوش مصنوعی در دولت الکترونیک
در دنیای امروز با گسترش زیرساخت‌های الکترونیکی و سخت افزاری شبکه‌های کامپیوتری و دسترسی عامه مردم به اینترنت، دولت‌ها به این فکر افتادند که چگونه می‌توان برای کاهش هزینه‌های سربار مراکز دولتی اقدامی موثر انجام داد.
یکی از بزرگترین پیشرفت‌های این چند سال اخیر را می‌توان راه اندازی دولت الکترونیک بوسیله‌ی هوش مصنوعی در سراسر جهان نام برد. دولت الکترونیک در واقع با استفاده از زیر ساخت‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات در جهت بهبود فرآیندهای خدمت رسانی به عامه مردم به نیاز به مراکز مربوطه شروع به کار کرد و دولت‌ها در سراسر جهان با مشوق‌هایی برای شرکت‌های خصوصی باعث به وجود آمدن انقلابی در زمینه شدند.
انقلابی که بدون وجود عنصری به نام هوش مصنوعی تقریبا فاقد کارآیی لازم می‌شد. برای همین شرکت‌های دانش بنیان در سراسر جهان به صورت موازی شروع به طراحی الگوهای هوش مصنوعی کردند که در خدمات رسانی به مشتریان درگاه‌های دولت الکترونیک نقش اساسی را ایفا می‌کنند.
فرآیند دولت الکترونیک چگونه عمل می‌کند؟
برای ارتباط بین این دو موضوع یعنی هوش مصنوعی و خدمات الکترونیکی دولت یا همان دولت الکترونیک باید بدانید که شما به صورت روزمره بدون آنکه بدانید با ماشین‌هایی سرو کار دارید که مجهز شده به هوش مصنوعی هستند. اما سوال اینجاست که هوش مصنوعی چیست؟
در واقع هوش مصنوعی به هوشی مشابه هوش انسانی اطلاق می‌گردد که در شرایط یکسان به مانند هوش انسانی عمل کرده و رفتار و بازخوردهایی مانند آنچه هوش انسانی انجام می‌دهد را بازسازی می‌کند.
دولت الکترونیک و خدمات مبتنی بر آن بدون وجود هوش مصنوعی تقریبا فاقد کارایی خواهند بود و چرایی آن را اینگونه باید توضیح داد که نمی‌توان شرایط مراجعه کننده به سایت‌های خدمت رسانی متصل به سامانه‌های دولتی مثل بانک‌ها و بیمه‌ها و … را بررسی کرد مگر با وجود یک هوش مشابه هوش انسانی برای احراز هویت آن‌ها یا تشخیص نوع درخواست توسط مشتریان و راهنمایی آن‌ها به صورت مرحله به مرحله.
کاربردهای هوش مصنوعی در دولت الکترونیک
هوش مصنوعی ارتباط تنگاتنگی بر انجام فرآیندهای دولت الکترونیک دارد. هوش مصنوعی در دولت الکترونیک کاربردهای گسترده‌ای در حوزه‌های آموزش، مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی، ارائه برنامه‌های مراقبت از سالمندان، حفاظت از محیط زیست، عملیات شهری و خدمات قضایی دارد که همه اینها به نحو قابل توجهی خدمات عمومی و معیشت مردم را بهبود خواهند بخشید. در اینجا به برخی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در دولت الکترونیک اشاره خواهیم کرد:
- سیستم مبادلات مالی
- سیستم‌های بهداشت و سلامتی جامعه
- ایجاد امنیت داده در سیستم‌های دولت الکترونیک
- تسریع تجزیه و تحلیل داده‌ها
- توسعه سیستم‌های تصمیم‌گیری
- امنیت در احراز هویت که باعث ایجاد امنیت واقعی در اجتماع می‌شود
- از بین رفتن بروکراسی در سازمان‌های دولتی
- توسعه اقتصادی و اجتماعی
با دیگر کاربردهای هوش مصنوعی آشنا شوید: تشخیص کرونا با هوش مصنوعی در ایران
مثال‌های عملی
احراز هویت با هوش مصنوعی در دولت الکترونیک
در گذشته افراد جامعه با مراجعه حضوری به بانک‌ها یا شرکت‌های بیمه مجبور به انجام کارهای اصطلاحا اداری خود بودند و این مساله هم هزینه زیادی بر روی دوش مردم قرار می‌داد و هم میزان اتلاف پول در دولت‌ها را بالا می‌برد اما امروزه این نوع خدمات به صورت الکترونیکی ارائه می‌شوند و مردم با استفاده از درگاه‌های متصل به بیمه‌ها و بانک‌ها دیگر احتیاج به حضور در مرکز مورد نظر را ندارند.
در مراجعات حضوری اولین اقدام اپراتورها احراز هویت اشخاص بود که امروزه این امر توسط هوش مصنوعی صورت می‌گیرد. بدین گونه که اطلاعات شخصی شما از جمله عکس پرسنلی، اسکن مدارک و اثر انگشت توسط سیستم دریافت گردیده و بعد از آن توسط نرم افزارهای واسطی که به بانک اطلاعات دولت‌ها متصل است، اعتبارسنجی می‌گردد. اینجا نقش مهم هوش مصنوعی به چشم می‌آید که مشابه با هوش انسانی یک اپراتور اطلاعات ورودی شما را با اطلاعات در بانک خود سنجیده و احراز هویت می‌کند.
در بعضی از خدمات هوش مصنوعی همچنین می‌تواند تشخیص دهد آیا خدمتی که شما آن را درخواست داده اید برای شما مفید است یا خیر. در نتیجه یک گام فراتر رفته و شما را در خصوص بهترین اقدام برای خدمت درخواست شده راهنمایی می‌کند.
خدمات کاگزاری‌های بیمه
فرض کنید شما در سیستم بیمارستانی متصل به شبکه سراسری دولتی درخواست خدمت ثبت کرده‌اید؛ در این صورت سیستم تشخیص می‌دهد که آیا شما بیمه دارید یا خیر؟ سپس با توجه به اطلاعات هزینه‌ی شما را بر اساس درخواستتان بررسی و محاسبه می‌کند. تاریخ مراجعه جهت خدمت مورد نظرتان را برای شما هماهنگ کرده و حتی بهترین مسیر رفت آمد از محل سکونت شما را به شما اعلام می‌کند.
اینها دو نمونه از هزاران خدمتی است که به واسطه وجود هوش مصنوعی در سیستم‌های دولت الکترونیک برای شهروندان انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: بیگ دیتا (Big Data) یا کلان داده چیست و چه کاربردی دارد؟
مزیت دولت الکترونیک
با قاطعیت می‌توان گفت لزوم کار برای سیستم دولت الکترونیک وجود هوش مصنوعی و ربات‌های تحلیلگر درون آن است. ربات‌هایی که قابلیت تفکر بر اساس الگوریتم‌های تعریف شده را دارند. این سیستم به مردم در جهت کاهش اتلاف وقت، پول و انرژی و به دولت‌ها برای کاهش هزینه‌های جانبی کمک می‌کند.
فکر کنید برای رفتن برای صدور مجدد کارت شناسایی خود اگر به روش قدیمی میخواستید عمل کنید چه مراحل دشواری داشتید؟
- صرف چندین ساعت وقت
- حرکت به سمت مقصد
- ماندن در ترافیک روزمره
- حضور به موقع در مرکز مورد نظر
- پرکردن کاغذها و فرم‌های متعدد
- حضور در برابر اپراتور احراز هویت
- درخواست خدمت مورد نظر از طرف شما
- و …
این فرآیند و مراحل به مدد وجود دولت الکترونیک تا حدود زیادی تسهیل شده است. در واقع پشت پرده اصلی نرم افزارهای هوشمند طراحی شده واسط است. تسهیل در امور جاری روزمره مدیون دولت الکترونیک و قطعا هوش مصنوعی در پشت پرده دولت الکترونیک است که روز به روز در حال توسعه و گسترش است.
شایان ذکر است که آموزش هایی که دولت به مردم در آگاهی از روند انجام کارها به کمک دولت الکترونیک می‌دهد، در پیش رفتن این فرآیند نقش به سزایی دارد.
