انتشار اخبار جعلی در فضای مجازی اگر چه در ابتدا توجه کاربران را جلب میکند، اما در نهایت باعث بیاعتباری یک برند میشود. وقتی وارد شبکه های اجتماعی شوید و بلافاصله خبر ازدواج، طلاق، تغییر جنسیت و … فلان سیلبریتی را میخوانید، برای کلیک کردن ترغیب میشوید. اما اگر بعدا مشخص شود این خبر دروغ بوده است، آیا باز هم با اخبار آن صفحه اعتماد میکنید؟
حالا همین مثال را در مورد تک تک مخاطبین برند خود تصور کنید. اگر صفحه شما در شبکه های اجتماعی اخبار جعلی را منتشر کند، چه اتفاقی میافتد؟ بعد از مدتی اعتبار خود را از دست میدهید. بنابراین چاره آن تشخیص اخبار فیک است. اما چطور مخاطبین فیک را تشخیص دهیم؟
مخاطبین فیک و انتشار اخبار جعلی
یکی از راههای تشخیص فیک نیوز، توجه به اورجینال یا فیک بودن کاربران یک صفحه است. قاعدتاً صفحاتی که کاربران اصلی و اورجینال دارند، هیچگاه اقدام به انتشار اخبار جعلی نمیکنند. برای مثال یک برند در شبکهای مثل اینستاگرام بیش از ۵۰۰ هزار فالوور دارد. آیا چنین صفحهای اخبار فیک را منتشر میکند؟
در پاسخ باید بگوییم امکان چنین موردی وجود دارد. اخبار جعلی در فضای مجازی ممکن است توسط صفحاتی منتشر شوند که به ظاهر فالوور یا دنبالکنندههای زیادی دارند. اما واقعیت میگوید بخش زیادی از این دنبالکنندهها جعلی فیک هستند. بنابراین اخبار جعلی در فضای مجازی از سوی چنین صفحاتی دور از انتظار نیست.
بیشتر بخوانید: اخبار جعلی یا Fake News چیست؟ چگونه میتوان اخبار جعلی را از اخبار واقعی جدا کرد؟
چطور مخاطبین فیک یک صفحه را تشخیص دهیم؟
برای اینکه اصلی یا فیک بودن مخاطبان یک صفحه را تشخیص دهید، راهکارهای زیر را انجام دهید:
پروفایل چند کاربر را بررسی کنید
به صورت تصادفی تعدادی از فالوورها یا مخاطبین یک صفحه را انتخاب کرده و سپس وارد پروفایل آنها شوید. آیا پروفایل آنها غیرعادی است؟ در شبکه اینستاگرام اگر در پروفایل کاربر، تعداد Following بیش از حد زیاد باشد، نشان میدهد او از طریق ابزارهای دریافت فالوور وارد این صفحه شده است.
همچنین اگر پروفایل کاربر هیچ ارتباطی با موضوع صفحه نداشته باشد، نشانهای از مخاطبین فیک است. برای مثال حضور یک کاربر نجار در صفحه آشپزی جای تردید دارد.
نداشتن عکس و توضیحات صفحه کاربران
اگر دنبالکنندههای یک صفحه بدون اطلاعات مهم باشند، نشانهای از فیک بودن آنهاست. برای مثال پروفایل بدون عکس، بدون بیوگرافی، بدون پست و بدون دنبالکننده نشانهای از اصلی نبودن صفحه کاربر است. اگر یک صفحه تعداد زیادی از این فالوورها یا دنبالکننده دارد، نشانهای از جعلی بودن آن صفحه است.
تعداد پاسخهای کاربران به پستهای یک صفحه
یکی دیگر از راههای تشخیص اخبار جعلی در فضای مجازی و صفحات جعلی، توجه به نظرات کاربران است. اگر یک صفحه تعداد زیادی دنبالکننده دارد اما کاربران به آن پاسخ نمیدهند، نشانهای از فیک بودن آن صفحه است. همچنین باید به تعداد لایکها نیز نگاهی بیندازید.
ممکن است یک صفحه دنبالکنندههای زیادی داشته باشد، اما تعداد لایک و نظرات آن کم باشد. البته در این رابطه باید به تعداد نظرات بیشتر دقت کنید. زیرا برخی از برنامههای دریافت لایک نیاز ساخته شده است که میتوان با کمک آن لایکهای فیک دریافت کرد.
به نظرات نگاه کنید
برای شناخت مخاطبین فیک نگاه کردن به تعداد کامنتها و نظرات کافی نیست. شما باید به نوع نگاه کاربران نیز توجه کنید. اگر آنها کلمات و عبارتهایی را نوشتهاند که در هیچ زبانی معنی و مفهومی ندارد، یعنی اسپم است. تعدادی از نظرات را به صورت تصادفی انتخاب و سپس بخوانید.
استفاده از ابزارهای رصد شبکههای اجتماعی
یکی دیگر از راههای شناسایی اخبار جعلی در فضای مجازی استفاده از ابزارهای رصد شبکههای اجتماعی است. شما با کمک ابزارهای رصد شبکههای اجتماعی میتوانید تعداد دنبالکنندههای واقعی یک صفحه را مشاهده کنید. همچنین میتوانید نظراتی را که کاربران در مورد فیک نیوز ابراز کردهاند، بررسی کنید.
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]ابزارهای تحلیل شبکه اجتماعی این مزیت را دارند که در کمترین زمان تمامی پلتفرمهای شبکه های اجتماعی را بررسی کنند. از جمله این ابزارها میتوان به «دیتاک» اشاره کنیم. این ابزار با جمعآوری تمامی نظرات کاربران در مورد یک موضوع خاص به شما کمک میکند تا با سرعت بیشتری فیک بودن یک خبر را بررسی کنید.[/box]
ارتباط یک صفحه با سایر صفحات
اگر یک صفحه توسط سایر صفحات معتبر دنبال میشود، میتواند نشانهای از اصلی بودن دنبالکنندهها باشد. برای مثال شما از اعتبار یک صفحه اطلاعات کاملی دارید. حال آنکه این صفحه یکی از صفحات موردنظر را دنبال میکند. پس این مورد میتواند از اورجینال بودن صفحه مورد نظر خبر دهد.
همچنین یکی از راههای شناسایی اخبار جعلی در فضای مجازی مشاهده افراد مشهور در یک صفحه است. اگر میخواهید بدانید خبرهایی که توسط یک صفحه منتشر میشود، تا چه میزان صحت دارد، میتوانید به حضور اینفلوئنسرها در آن صفحه نگاه کنید.
بررسی صفحه و تعداد پستها
اگر با دنبال کردن یک خبر به صفحهای رسیدید که فقط تعداد معدودی پست با دنبالکنندههای زیادی در آن است، نشانهای از مخاطبین فیک است. در واقع صفحاتی که اخبار جعلی منتشر میکنند تعداد پستهای کمتری را منتشر میکند. در مقابل تعداد زیادی دنبالکننده دارند. هدف آنها از این کار، دریافت لایک و نظرات بیشتر است. پس نباید به صرف اینکه تعداد کامنتها، بازدید ویدئوها و یا لایکها بالاست، فکر کنید آن صفحه معتبر است.
بیشتر بخوانید: تاثیر فیک نیوز بر کسب و کارها و سازمانها
سایر راههای شناسایی اخبار جعلی در فضای مجازی
از دیگر راههایی که برای درک اخبار جعلی در فضای مجازی میتوانید به کار ببرید، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
محتواهای ضعیف و غیرمنطقی
وقتی قرار است فیک نیوز را شناسایی کنید، باید به سایر محتواهایی که توسط یک صفحه منتشر شده است، توجه کنید. اگر سایر مطالب ضعیف و غیرمنطقی است، تردید نداشته باشید که اکنون نیز در حال انتشار فیک نیوز است. حتی اگر شما تخصصی در بررسی کیفیت محتوا ندارید، به سراغ نظرات کاربرن بروید.
اگر دنبالکنندهها محتواهای آن صفحه را مورد انتقاد تند قرار دادهاند، نشان میدهد این صفحه به طور مداوم در حال انتشار محتواهای جعلی است.
بررسی نمایه صفحات
اطلاعاتی که در نمایه صفحات گذاشته میشود، باید درست و قابل فهم باشند. اگر یک صفحه در شبکه های اجتماعی اطلاعات عجیب و غریبی را در مورد خود در نمایهاش قرار دادهاست، باید کمی به این صفحه مشکوک باشید. این صفحات از انتشار اطلاعات تمام خودداری میکنند. حتی اگر بخواهید در قسمت خصوصی با آنها صحبت کنید، بسیار محتاطانه پاسخ میدهند. چون عملا از بازخواست شدن هراس دارند.
افزایش ناگهانی تعداد دنبالکنندهها
یکی دیگر از راههای شناسایی فیک نیوز در شبکههای اجتماعی تغییر ناگهانی تعداد دنبالکنندههاست. اگر آنها به طور غیرمنتظرهای دنبالکنندههای زیادی را پیدا کنند، میتواند نشانهای از اخبار جعلی باشد. این نوع از صفحات اغلب با کمک ابزارهای افزایش دنبالکننده یا فالوور یک شبه رشد میکنند.