توسط : کلان‌داده شبکه اجتماعی درباره نگرش ایرانیان به برندهای لوازم خانگی ایرانی و خارجی چه می‌گوید؟
گزارش «صد برند پربازدید ایرانی» و حضور کمرنگ برندهای لوازم خانگی ایرانی در لیست 100 برند برتر، بهانه‌ای شد تا در گزارشی تکمیلی با موضوع «پربازدیدترین برندهای صنعت لوازم خانگی ایران» به بررسی حضور و فعالیت برندهای ایرانی و خارجی لوازم خانگی موجود در بازار ایران در شبکه‌های اجتماعی بپردازیم. آمار رسمی نشان می‌دهد با ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی به کشور و افزایش فزاینده قیمت ارز، برندهای لوازم خانگی ایرانی به خانه‌های مردم راه پیدا کردند، اما به قلب‌هایشان چطور؟! فکر می‌کنید کلان‌داده شبکه‌های اجتماعی در این باره چه می‌گوید؟
از شما دعوت میکنیم پس از مطالعه متن کامل گزارش لوازم خانگی ایران، این پست وبلاگ را که در آن به ارائه توضیحات تکمیلی، چرایی و نحوه شکل‌گیری این گزارش پرداخته‌ایم، بخوانید!
اگر هنوز با مجموعه گزارش «برندهای ایرانی در شبکه‌های اجتماعی» آشنایی ندارید…
دیتاک مدتی است انتشار مجموعه گزارش‌هایی را با موضوع «برندهای ایرانی در شبکه‌های اجتماعی» آغاز کرده است. در این گزارش‌ها، با بررسی میلیون‌ها محتوا در شبکه‌های اجتماعی به موضوعی پرداخته‌ایم که علیرغم اهمیت فراوان، کمتر با نگاه جامع و کارشناسی بررسی شده: حضور و فعالیت برندهای ایرانی در شبکه‌های اجتماعی! در این گزارش‌ها به معیارهای مهمی چون «آگاهی از برند در شبکه‌های اجتماعی»، «سهم صدای اجتماعی» و «نرخ تعامل» صفحات برندها پرداخته‌ایم و تلاش کرده‌ایم از دل این مفاهیم، اطلاعات و بینش‌هایی مفید و قابل اتکا در مورد نحوه فعالیت برندهای فعال در صنایع مختلف در شبکه‌های اجتماعی استخراج کنیم. با توجه به اهمیت روزافزون حضور و فعالیت کسب و کارها در شبکه‌های اجتماعی (که در ابتدای این پست وبلاگ مفصل به آن پرداخته‌ایم)، امیدواریم بینش‌ها و آمار و ارقامی که در این گزارش‌ها ارائه می‌شوند راهگشای برندهای مطرح ایرانی در مسیر سیاستگذاری داده‌محور و فعالیت هرچه بهتر و هدفمندتر در فضای مجازی باشند.
تاریخچه و وضعیت کنونی برندهای لوازم خانگی ایرانی
به نظر می‌رسد دید منفی نسبت به کالای ایرانی سابقه‌ای طولانی در فرهنگ ایرانی دارد و لوازم خانگی نیز از این نگاه در امان نبوده است. از شش سال پیش، ورود لوازم خانگی خارجی به کشور با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی ممنوع شد. تا پیش از این اقدام حداقل بعضی برندهای قدیمی ایرانی همچون پارس خزر، ارج، ایران رادیاتور و… اگرچه از شکوه و جلال سال‌های دور خود فاصله گرفته بودند، اما همچنان نزد بعضی مصرف‌کنندگان ایرانی خوشنام و محترم به حساب می‌آمدند. هنوز هم خاطره بخاری‌های باکیفیت ارج در ذهن ایرانیان پررنگ بود و پلوپز پارس خزر همچنان برای ایرانیان، حتی مهاجران ایرانی خارج از کشور که امکان انتخاب میان طیف وسیعی از برندها را داشتند، حرف اول را در به عمل آوردن ته‌دیگ ایرانی می‌زد. ممنوعیت واردات باعث شد علاوه بر انتقادات قبلی مانند کیفیت پایین و ناتوانی در رقابت با محصولات جهانی، گروهی از مصرف‌کنندگان، برندهای ایرانی را در ممنوعیت واردات به ایران مقصر و دخیل بدانند.
بررسی این نکته که آیا ممنوعیت واردات لوازم خانگی چه تاثیری بر کیفیت کالاها، وضعیت اقتصادی و بازار کار داشته از ابعاد و مقیاس این نوشتار خارج است و آن را به متخصصان امر واگذار میکنیم. ما در این گزارش تلاش کردیم وضعیت بازار لوازم خانگی ایران را آنطور که در شبکه‌های اجتماعی بازتاب یافته بررسی و تحلیل کنیم.
یین و یانگ؛ سمبل تعادلی که در بازار لوازم خانگی ایران وجود ندارد…
علامت آشنای یین و یانگ، نماد تعادل و تضاد در فرهنگ چینی است. یین (بخش تاریک) و یانگ (بخش روشن) نمایانگر دو نیروی متضاد و در عین حال مکمل هستند که در تمامی جنبه‌های زندگی و جهان وجود دارند. این دو بخش، در کنار هم، یک دایره کامل را تشکیل می‌دهند و نشان می‌دهند که تعادل بین تضادها، باعث پایداری و هماهنگی در جهان می‌شود. به عبارت دیگر، بدون وجود یین، یانگ معنایی ندارد و بالعکس. این سمبل به ما یادآوری می‌کند که در هر شرایطی، تعادل و هماهنگی بین نیروهای متضاد ضروری است. از طرف دیگر، هیچ چیز خالصی وجود ندارد که کاملاً یین یا کاملاً یانگ باشد. یین و یانگ کاملاً به هم وابسته‌اند و هیچ‌کدام بدون دیگری نمی‌تواند وجود داشته باشد. نور بدون تاریکی معنی ندارد و روشنی بدون تیرگی امکانپذیر نیست.
چرا نماد یین و یانگ را برای به تصویر کشیدن وضعیت بازار لوازم خانگی ایران انتخاب کردیم؟
بازتاب وضعیت بازار لوازم خانگی ایران در شبکه‌های اجتماعی و مقایسه آن با آنچه در دنیای واقعی می گذرد، ما را یاد این سمبل معروف انداخت؛ اکوسیستمی که به نظر می‌رسد با تلاش برای حذف یکی از دو جریان اصلی تاثیرگذارش، از تعادل خارج شده است. ایرانیان همچنان خیلی زیاد در شبکه‌های اجتماعی درباره برندهای خارجی حرف می زنند و مطالب مربوط به این برندها را می‌بینند. این در حالیست که طبق آخرین اعلام، ۷۰ تا 75 درصد لوازم خانگی که می‌خرند تولید داخل است و این یعنی، فروش لوازم خانگی داخلی بخش عمده بازار لوازم خانگی کشور را به خود اختصاص داده است. اگر فرض را بر صحت این مدعا بگذاریم شاید بتوان این تناقض بین دنیای مجازی و واقعیت را اینطور توضیح داد: به نظر می‌رسد ایرانیان در آرزو و حسرت برندهای خارجی لوازم خانگی، اجناس ایرانی می‌خرند. تعبیری دیگر می‌تواند این باشد که به دلیل عدم وجود نمایندگی و فروشگاه‌های رسمی این برندها در کشور، شبکه‌های اجتماعی به فضایی برای خرید و فروش و تبلیغ این محصولات تبدیل شده و جای مجاری رسمی را گرفته است.
یکی دیگر از اصول یین و یانگ این است که هیچ چیز خالصی وجود ندارد و حذف یکی از این نیروها ممکن نیست. اینجا هم شاهد هستیم که بخش سایه یعنی کالاهای خارجی به صورت غیر رسمی و قاچاق همچنان در بازار ایران حضور دارند. آنها بخش بزرگتر دایره آگاهی از برند در شبکه‌های اجتماعی را اشغال کرده‌اند. از طرف دیگر، کمتر کالای ایرانی را پیدا میکنیم که صد در صد «ایرانی» باشد. بسیاری از آیتم‌های لوازم خانگی ایرانی با مونتاژ قطعات وارداتی در داخل و با قیمت بالا عرضه می‌شوند و از آن طرف، به خاطر ممنوعیت ورود رسمی این اقلام به کشور شاهد به وجود آمدن بازار پررونق محصولات غیر اصل و کپی برندهای خارجی بزرگی مثل ال جی و سامسونگ در کشور هستیم. برخی کاربران حتی به رواج حک لوگوی برندهای خارجی روی آیتم های متفرقه تولید داخل اشاره کرده‌اند که در بازارهای مرزی ایران مثل بانه و گناوه رواج یافته است.
سال ۱۴۰۰ رئیس اتحادیه لوازم خانگی ایران اعلام کرد ۷۰ درصد بازار لوازم خانگی در اختیار برندهای ایرانی است (اعتمادآنلاین). احتمالا این درصد با توجه به بالا رفتن قیمت ارز در گذر زمان حتی بالاتر هم رفته است. در فضای مجازی اما، عکس این نسبت را شاهد هستیم. آمار می‌گوید ۴ برند مطرح لوازم خانگی خارجی که از قدیم در بازار ایران حضور داشته‌اند به تنهایی ۱۴۰ میلیون بازدید در سال گذشته داشته‌اند که بیش از دو برابر مجموع بازدید ۱۰ برند پربازدید ایرانی است.
چرا برندهای لوازم خانگی ایرانی علاقه‌ای به تعامل با کاربران شبکه‌های اجتماعی ندارند؟
نکته جالب توجه دیگر، عدم تمایل و اهتمام جدی برندهای صنعت لوازم خانگی ایرانی برای فعالیت و تعامل جدی با کاربران در فضای مجازی است. به نظر می‌رسد حذف رقیب قدرتمند از میدان در کنار مسائلی مثل قیمت بالا و نامتناسب با کیفیت، شائبه رانتی بودن و مونتاژکاری و… باعث نوعی سرگشتگی و بلاتکلیفی برای برندهای ایرانی در زمینه مارکتینگ و استراتژی محتوایی شده است. می‌توان حدس زد که گرداننده اکانت برند نمی‌داند باید چه واکنشی به انتقادات و خشمی که مخاطبان ابراز می‌کنند نشان دهد، بنابراین ترجیح می‌دهد صورت مسأله را از اساس پاک کند؛ کامنت‌ها را پاک/ حذف می‌کند یا آنها را بی‌پاسخ می‌گذارد. بعضی برندها هم بخش نظرات پست‌های خود را روی کاربران می‌بندند.
توضیحاتی درباره روش تحقیق و فرایند تهیه گزارش برندهای لوازم خانگی
- این گزارش با کمک سامانه دیتاک تهیه شده است.
- لیست اولیه برندهای لوازم خانگی ایرانی با کمک متخصصان و استفاده از سایت‌های خرده‌فروشی آنلاین مثل دیجی کالا استخراج شده و در نهایت، با متخصصان صنعت لوازم خانگی چک شده است.
- جستجوها در بازه زمانی یک سال اخیر در سامانه انجام شده و بنابراین، ممکن است تفاوت‌های با آمار ارائه شده در گزارش صد برند پربازدید ایرانی که آمار آن مربوط به سال ۱۴۰۲ است، داشته باشد.
- در تعریف عبارت‌های جستجو، روی آیتم‌های بزرگ و مشترک لوازم خانگی یعنی یخچال، تلویزیون، کولر/اسپلیت، جارو برقی، ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی تمرکز کرده‌ایم تا در حد امکان، اثر آگاهی از برندی که ناشی از سایر تولیدات برندهاست را بر نتایج کم کنیم.
برای مثال، جستجوی برند ال جی به شکل زیر تعریف شده است:
(لوازم خانگی+یخچال+فریزر+لباسشویی+ظرفشویی+جاروبرقی+جارو برقی+کولر+اسپیلت+اسپلیت)*(الجی+ال جی+lg)
به این ترتیب، مطالب مربوط به برند ال جی تنها در صورتی وارد نتایج جستجو می‌شوند که یکی از آیتم‌های مورد نظر لوازم خانگی را نیز در خود داشته باشند.
- برای یافتن صفحات اینستاگرام برندها نیز علاوه بر جستجو در اینستاگرام به وبسایت رسمی برندها مراجعه شده است. اگرچه نتیجه کار را خالی از اشکال نمی‌دانیم اما، با به کارگیری این تمهیدات کوشش کرده‌ایم برندی از قلم نیفتد.
- در نهایت با توجه به بالا بودن تعداد برندها، 10 برند پربازدید ایرانی را در نمودار آگاهی از برند آورده‌ایم. بنابراین، اگر برند مورد نظر شما جزو هیچ یک از این دسته‌های زیر نیست و باز هم آن را در لیست صد برند نمی‌بینید، به احتمال زیاد تعداد بازدید محتوای آن در فضای مجازی به حدی نبوده که در زمره 10 برند برتر در حوزه لوازم خانگی بیاید. در مورد صفحه اینستاگرام برندها نیز، به صفحاتی اشاره شده که میزان قابل قبولی از فالوئر، فعالیت یا تعامل با کاربران را داشته باشند.
با دیتاک تماس بگیرید…
اگر شما یکی از مدیران یا دست‌اندرکاران یکی از برندهای ایرانی هستید، دیتاک همواره آماده کمک به شماست. برای ارائه تحلیل‌های موشکافانه و بررسی 360 درجه وضعیت برند خود در فضای مجازی، کافیست با دیتاک تماس بگیرید.
