توسط : کشتی بدون رادار در مهِ داده
تصوّر کنید ناخدایی هستید که باید کشتی را در اقیانوسی پوشیده از مه غلیظ هدایت کند. فانوس‌های قدیمی روی عرشه، فقط چند متر جلوتر را روشن می‌کنند و شما ناچارید با حدس و گمان مسیر را پیدا کنید. پژوهش‌های سنتی ــ همان نظرسنجیهای تلفنی و میدانی ــ دقیقاً همین فانوس‌های کم‌نور ند: چراغ‌هایی که مشتی دادهٔ پخش‌وپلا در اختیار می‌گذارند، اما «نقشهٔ کلی» و ریزموج‌های تهِ دریا را نشان نمی‌دهند. ما وقتی رصد فضای مجازی و سوشال لیسنینگ را به کار گرفتیم، انگار یک رادار تمام‌عیار روی عرشه نصب کردیم؛ حالا می‌توانستیم عمق، جهت، و حتی سرعت موج‌های اجتماعی را ببینیم.
نقطهٔ عزیمت: خلأ داده و عطش فرهنگ داده‌محور
سال‌ها با مدیران کسب‌وکار و سیاست‌گذاران صحبت کردیم و دیدیم واژهٔ «دیتا» برای خیلی‌ها فقط شعار است؛ «جعبه‌سیاهی» که معلوم نیست داخلش چیست. همین خلأ باعث شد ایدهٔ گزارش سالانه دیتاک شکل بگیرد. خواستیم به زبان ساده نشان دهیم:
- تفکر و فرهنگ داده‌محور یعنی چه؛
- چطور می‌توان با کلان‌داده شبکه اجتماعی تصمیم‌سازی کرد؛
- و چگونه ابزارهایی مثل سامانه رصد شبکه‌های اجتماعی، ابزار تحلیل شبکه اجتماعی و داشبورد شبکه‌های اجتماعی به جای گزارش‌های کلیشه‌ای، بینش عملی تحویل می‌دهند.
از «تحلیل داده اکتشافی» تا داستان‌گویی داده‌بنیان
-
گردآوری داده: بیش از ۲.۵ میلیارد مطلب از منابع مختلف در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های آنلاین گردآوری شد تا نمایی فراگیر از رفتار آنلاین ایرانیان به دست آید و پایش شبکه‌های اجتماعی در مقیاس ملی امکان‌پذیر شود.
-
پاک‌سازی و نرمال‌سازی: اسپم‌ها و محتوای نویز حذف شد تا «گوش‌سپاری» بر داده‌ای تمیز و قابل‌اعتماد استوار باشد و تحلیل‌ها تحت تأثیر نویز قرار نگیرد.
-
اکتشاف الگوها: توزیع زمانی و جغرافیایی گفتگوها ترسیم و نقاط پرت شناسایی شد؛ این مرحله کمک کرد روندهای پنهان، فرصت‌ها و تهدیدها در فضای مجازی دیده شوند.
-
مدل‌سازی و پیش‌بینی: الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای پیش‌بینی بحران‌های رسانه‌ای، رتبه‌بندی رقبا و کشف الگوهای رفتاری آموزش داده شد و نتایج در داشبوردهای قابل‌فهم برای تصمیم‌گیران عرضه گردید.
علوم اجتماعی محاسباتی؛ زبان مشترک آمار و جامعه
در مرحلهٔ بعد، داده‌های خام با مفاهیمی مثل افکارسنجی و جنگ شناختی گره خوردند. «علوم اجتماعی محاسباتی» پلی بود میان جامعه‌شناسی و علم داده تا بفهمیم:
- سهم صدای هر گروه ذی‌نفع چقدر است؛
- کدام موضوع در «بهترین توییتر فارسی» ترند شده؛
- یا «برترین کانال‌های خبری تلگرام» چه روایتی را جلو می‌برند.
چرا هر سال ادامه می‌دهیم؟
- چون اینکه مدیریت بحران روابط عمومی بدون داده ممکن نیست.
- چون تیم‌های مارکتینگ می‌خواهند تحلیل کمپین و مقایسه اینفلوئنسرها را در لحظه ببینند.
- و چون سیاست‌گذاران برای تصمیم‌گیری به داده نیاز دارند.
گزارش سالانه، پل مشترک همهٔ این دغدغه‌هاست.
امسال چه می‌خوانید؟
- وضعیت اینترنت، تعداد کاربران فعال، پروفایل شبکه‌های اجتماعی و…
- ساعت و روز اوج انتشار، دسته‌بندی محتوا، پاسخگویی برندها و…
- هزینه اینفلوئنسرها، مخاطب فعال، آگاهی از برند، منابع رپورتاژآگهی و…
دعوت به سفر داده‌ای
اگر هنوز با فانوس کم‌نور نظرسنجیهای سنتی کشتی می‌رانید، همین امروز سوار رادار دیتاک شوید. سامانه رصد و پایش فضای مجازی در کنار نرم‌افزار تحلیل شبکه‌های اجتماعی ما کمکتان می‌کند نه‌تنها مسیر را پیدا کنید، بلکه موج‌ها را پیش از برخاستن ببینید.
«دریا همیشه طوفانی بوده است؛ تفاوتِ ناخدای داده‌محور در این است که نقشه، رادار و قطب‌نما را هم‌زمان در دست دارد.»
