توسط : داده کاوی در تجارت الکترونیک چیست و چه کاربردهایی دارد؟ تجارت الکترونیک که ما آن را بصورت عامیانه تحت عنوان خرید و فروش اینترنتی می‌شناسیم امروز بخش اعظمی از کسب و کارها و تجارت‌ها را زیر سایه خود دارد. روشن‌تر اینکه تجارت الکترونیکی مدلی از کسب و کار است که به شما، برند یا شرکتتان این فرصت را می‌دهد تا خدمات و محصولات خود را بفروشید و یا نیازهای خود را با خرید خدمات و محصولات برطرف کنید.
هدف از داده کاوی
در واقع شما در این بازار بزرگ منهای واسطه‌ها تنها با استفاده از اینترنت می‌توانید کسب و کارتان را مدیریت کنید و در چهار بخش عمده بازار یعنی تجارت به تجارت، تجارت به خریدار، خریدار به خریدار و خریدار به تجارت فعال باشید. اما برای فعال ماندن هر بستر کاری ابزارهایی لازم است که برخلاف بازارهای سنتی در تجارت الکترونیک از ابزارهای متفاوت دیگری استفاده می‌شود. هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و داده‌کاوی اعضای جدانشدنی و ضروری برای تجارت الکترونیک هستند که بدون آن‌ها عملا ساز و کار و ساختار تجارت الکترونیک برهم می‌خورد.
در این قسمت قصد داریم درمورد داده‌کاوی یکی از اجزای مهم و حیاتی این بازار بزرگ صحبت کنیم. به این سوال که داده کاوی چیست و چگونه از آن می‌توانیم در کسب و کار و یا تجارت خود استفاده بهینه داشته باشیم:
داده کاوی در تجارت الکترونیکی
- به هوش تجاری که می‌تواند داده‌ها را تجزیه و تحلیل کند داده کاوی اطلاق می‌شود.
- داده کاوی فرآیندیست که مجموعه‌ای تجزیه و تحلیل از داده‌ها به ما ارائه می‌دهد تا بتوانیم به پیش‌بینی درست و بموقع و نتیجه‌گیری مطلوب برسیم.
- در واقع این کاربرد و ویژگی فوق‌العاده داده‌کاوی است که بخش بازاریابی، برندینگ و رشد خدمات و محصولات شما تحت پوشش قرار می‌دهد.
- بدون داده کاوی بازاریابی در تجارت الکترونیک تقریبا بی‌فایده خواهد بود، تجارتی راکد خواهید داشت و در نهایت کسب و کارتان رو به افول خواهد گذاشت.
- به عبارت ساده‌تر داده کاوی در تجارت الکترونیک مانند جریان خون در بدن خواهد بود و به حیات مشاغل الکترونیکی کمک می‌کند.
منابع داده‌ای مورد نیاز فرآیند داده کاوی
- ماهیت و ساختار اینترنت سبب می‌شود که ما و دیگر مشاغل الکترونیکی داده‌ها و اطلاعات زیاد و رو به افزایش را در هرلحظه از مشتریان فعلی و یا احتمالی خود کسب کنند و حتی در جریان اطلاعات دیگر مشاغل نیز باشند.
- هر لحظه‌ای که ما دست به خرید بزنیم، حساب کاربری ایجاد کنیم، صفحه وب‌سایتی را باز کنیم و یا حتی یک کلیک کنیم داده‌های مرتبط با همان عمل ایجاد و ارسال می‌شود و در تجارت الکترونیک مورد استفاده مشاغل قرار می‌گیرد.
- داده‌های خام ناشی از رفتار مشتریان و مشاغل هستند که تبدیل به پایگاه داده‌ای یک وب‌سایت و یا تجارت الکترونیک می‌شوند.
- پایگاه داده‌ای هر تجارت الکترونیکی شامل داده‌های مرتبط با همان شغل است و حاوی اطلاعات پرداخت، خرید، جستجو، تجزیه و تحلیل‌های وب و Google Analytics است.
کاربردهای داده کاوی در تجارت الکترونیک
کاربرد Google Analytics در داده‌کاوی تجارت الکترونیک چیست؟
Google Analytics یکی از ابزار بسیار مهم فرآیند داده‌کاوی تجارت الکترونیک محسوب می‌شود و چنانچه بتواند صحیح عمل کند و دقیق تنظیم و کنترل شود با هر بازدید وب‌سایت داده‌ها و اطلاعات بازدید کننده را جمع‌آوری می‌کند.
Google Analytics چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟
- جستجوهای بازدید کننده و نحوه ورود او به وب‌سایت.
- اطلاعات مرتبط با جستجوی کاربر جهت یافتن وب‌سایت.
- بخشی که کاربر به آن مراجعه کرده است.
- فاصله زمانی که صرف بازدید از وب‌سایت کرده است.
آیا Google Analytics می‌تواند اطلاعات شخصی را نیز بدست آرود؟
بله این ابزار کاربردی داده‌کاوی می‌تواند اطلاعات مربوط به حساب کاربری فرد را نیز بدست آورد، البته درصورتیکه او دارای یک حساب کاربری Google فعال باشد. دراینصورت مشاغل می‌توانند با استفاده از این اطلاعات و تکنیک‌های متفاوت داده‌کاوی پروفایل و پنلی مختص به بازدیدکنندگان خود ایجاد کرده و به تجزیه و تحلیل بازدیدکنندگان وب‌سایت خود بپردازند.
آیا داده‌کاوی بازار را طبقه‌بندی می‌کند؟
این یکی از کاربردهای اصلی و البته تکنیکی خواهد بود برای رشد و بهینه سازی محصولات و استفاده از فرصت‌ها درداده کاوی در تجارت الکترونیک. اما داده کاوی چگونه بازار الکترونیک را برای ما صاحبان مشاغل طبقه بندی می‌کند؟
با یک مثال به سوال پاسخ می‌دهیم: Google Analytics در یک وب‌سایت فروش لباس اطلاعات حساب و جستجوی مشتریان را جمع‌آوری می‌کند. نشان می‌دهد که ۸۰ درصد از افرادی که وب‌سایت را دنبال می‌کنند خانم هستند. این خانم‌ها در سطح گسترده‌ای بیشتر ساکن انگلیس و یا کشور دیگری هستند. بازدید کنندگان فروشگاه بیشتر در رده سنی ۱۸ تا ۳۵ سال هستند. ۱۰% آن‌ها به ورزش علاقه دارند که این بخش از اطلاعات مرتبط با همان موضوع جمع‌آوری اطلاعات شخصی است که کوکی گوگل از طریق جستجوهای شما به آن پی میبرد.
کاربرد اطلاعات بدست آمده
با این اطلاعات دیگر فروشگاه لباس مذکور بصورت سابق فعالیت نخواهد کرد. با استفاده از این اطلاعات این کسب و کار الکترونیک تمرکز بیشتری بر روی جامعه اکثریتی که تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد خواهد داشت. محصولاتی را تولید و عرضه می‌کند که بیشتر مورد جستجو و خرید قرار می‌گیرند و در نهایت برای رده سنی هدف تولید و عرضه بیشتری خواهد داشت.
با استفاده از این داده‌ها پروفایل‌های شخصی برای مشتریان خود می‌سازند. یعنی باوجود اینکه فروشگاه محصولات بسیار متنوعی دارد اما هنگامی که شما وارد وب‌سایت می‌شوید براساس جستجوها و علاقمندی‌های سابقتان محصولات برای شما طبقه بندی و عرضه می‌شوند.
بهترین مزیتی که این تکنیک داده کاوی در تجارت الکترونیک برای شما دارد این است که شما از تولید بی‌مورد پرهیز می‌کنید، بنابراین هزینه اضافه نخواهید داشت. مخاطبان و مشتریان وفادار خود را جذب می‌کنید، فروش محصولات شما بیشتر می‌شود و بازاریابی موفق‌تری نیز خواهید داشت.
تجزیه و تحلیل و آنالیز سبد
در این تکنیک داده‌کاوی به شما کمک می‌کند که سبد کالایی مختص به مشتری خود تهیه و توصیه کنید. ممکن است بپرسید چگونه می‌توانیم یک سبد محصولات را به مشتری خود توصیه و حتی بفروشیم؟ استفاده از تبلیغات و محتواهایی همچون: مشتریانی که این محصول را خریدند، برای شما با نیازهایی که دارید این محصول توصیه می‌شود و یا اینکه چه کسانی بهتر است این محصول را تهیه کنند در جذب مشتری به شما کمک می‌کند.
در واقع شما از فرآیند داده کاوی و شناخت نیازهای مشتری تبلیغات و در نهایت سبدهای شخصی از پیش فراهم می‌کنید که مشتری با دیدن آن‌ها خرید از فروشگاه شما را راه حل می‌داند. در خیلی از موارد این تکنیک سبب می‌شود که فروش شما و تعداد سفارشان محصولات هدف افزایش یابد. دقت کنید که شاید بازدید مشتری از تبلیغات و استفاده از داده کاوی که انجام دادید به سود منجرب نشود اما ضرری هم ندارد چراکه فرصتی دیگر در این میان بوجود آمده است.
ممکن است مشتری سبد پیشنهادات شما را مشاهده کند، بازدید کند، جستجو کند و به مرحله خرید برسد اما منصرف شود. در اینصورت شما با داشتن این اطلاعات متوجه می‌شوید که باید از راه‌های دیگری استفاده کنید. مثل تخفیف و ارسال رایگان. این پیشنهادات را می‌توانید با ارسال یک پیام و یا ایمیل به مشتری خود ارائه دهید و اینگونه داده‌کاوی سبب می‌شود بار دیگر مشتری به سمت شما برگردد.
پیش بینی فروش:
- اطلاعاتی که از داده کاوی در تجارت الکترونیک بدست می‌آوریم به تقویت قدرت پیش‌بینی فروش نیز می‌انجامد:
- با استفاده از داده کاوی شما موارد سود ده و بهینه جهت کنترل سهام، بازاریابی و قیمت‌گذاری را پیدا می‌کنید.
- می‌توانید عادت‌های خرید مشتری خود را حدس بزنید چرا که اطلاعات خرید او را دارید.
- پیش‌بینی اینکه خرید بعدی مشتری چه زمانی اتفاق می‌افتد و ارسال پیام و پیشنهادات تبلیغی در روزهای نزدیک به خرید مجدد.
- این تکنیک علاوه‌بر اینکه سبب می‌شود مشتری نیازهای تکرار شونده خود را با تجارت و کسب و کار شما برطرف کند مزیت دیگری نیز دارد. مشتری به وب‌سایت شما برمی‌گردد محصول تکراری خود را خرید می‌کند و محصولات جدید شما را نیز مشاهده می‌کند. بنابراین راحتترین کار برای او این است که تمام محصولات پراستفاده خود را از شما خریداری کند.
- شما بدون اینکه تلاش مجدد برای تبلیغات دیگر محصولات داشته باشید فروش خود افزایش می‌دهید و درضمن میفهمید که از هر محصول باید چه مقدار و در چه زمانی عرضه کنید.
حذف کلاهبرداری‌ها در تجارت الکترونیک توسط داده کاوی
داده‌کاوی علاوه‌بر سود فروش و افزایش ارزش سهام مشاغل الکترونیکی به حفظ امنیت مشاغل و کاهش کلاهبرداری‌ها نیز منجرب می‌شود. در واقع داده‌کاوی الگوهای غیرعادی را که در یک توالی رخ می‌دهند شناسایی می‌کند. بنابراین اگر یک حساب اعتباری و بانکی در یک زمان واحد از چند فروشگاه خرید انجام دهد سیستم بانکی می‌تواند به راحتی آن را شناسایی و معلق کند. البته این به معنای عدم استفاده از شماره بانکی در چندجا در آن واحد نیست. اما با شناسایی این موارد بانک با مشتری خود در ارتباط خواهد بود و اطمینان حاصل می‌کند که تمام خریدها توسط او صورت گرفته است.
